چكيده:
پژوهش حاضر با هدف بررسي رابطه سبكهاي دلبستگي با هويت فردي در دانش‌آموزان دختر نوجوان متوسطه منطقه شهر ري (ناحيه 1) تهران انجام شد. نمونه پژوهش از 100 نفر دانش‌آموزان متوسطه انتخاب شد و پرسشنامه هاي «بازنگري شده مقياس دلبستگي بزرگسال كولنيزوريد (1990) (RAAS) و هويت فردي دكتر احمدي» بر روي آنها اجرا گرديد. اين پژوهش از نوع مطالعات توصيفي است و ابزار گردآوري اطلاعات پرسشنامه‌هايي با سوالات بسته پاسخ است. داده‌هاي بدست آمده با استفاده از روشهاي آماري ضريب همبستگي پيرسون و رگريسون تجزيه و تحليل گرديد و فرضيه هاي پژوهش مورد بررسي قرار گرفت. يافته‌ها حكايت از آن دارد كه بين سبك دلبستگي ايمن و مشكل هويت رابطه معنادار وجود ندارد (183/0- =r). بين سبك دلبستگي دو سو گرا و مشكل هويت رابطه معنادار مثبت وجود دارد (278/0 =r). بين سبك دلبستگي اجتنابي و مشكل هويت رابطه معنادار مثبت وجود دارد (396/0 =r).
فهرست مطالب
عنوان صفحه
فصل اول
مقدمه…………………………………………………………………………………………………………………………….. 1
بيان مسئله …………………………………………………………………………………………………………………….. 2
هدف………………………………………………………………………………………………………………………………. 3
اهميت و ضرورت موضوع مورد مطالعه …………………………………………………………………………… 4
فرضيه هاي پژوهش ………………………………………………………………………………………………………. 5
متغيرهاي پژوهش ………………………………………………………………………………………………………….. 6
تعاريف مفهومي و عملياتي متغيرها……………………………………………………………………………………. 6
فصل دوم
2-1 – مرحله نوجواني ……………………………………………………………………………………………………. 9
2-2 – اهميت مطالعه دوران بلوغ………………………………………………………………………………………. 9
2-2-1- رشد جسماني …………………………………………………………………………………………………. 10
2-2-2 رشد عقلي – ذهني …………………………………………………………………………………………….. 12
2-2-3- رشد عاطفي……………………………………………………………………………………………………… 13
2-2-4- رشد اجتماعي…………………………………………………………………………………………………… 18
2-3- مفهوم هويت………………………………………………………………………………………………………… 20
2-4- تعريف هويت……………………………………………………………………………………………………….. 21
2-5- كودك، هويت و نظريه هاي آن……………………………………………………………………………….. 21
2-5-1- نظريه روانكاوي……………………………………………………………………………………………….. 22
فهرست مطالب
عنوان صفحه
2-5-2- نظريه يادگيري اجتماعي …………………………………………………………………………………… 22
2-5-3- نظريه شناختي………………………………………………………………………………………………….. 23
2-6- نوجواني و هويت………………………………………………………………………………………………….. 23
2-7- جنبه هاي ضمني و آشكار خودآگاهي…………………………………………………………………….. 26
2-8- هويت از ديدگاههاي مختلف ………………………………………………………………………………….. 27
2-8-1- اريكسون…………………………………………………………………………………………………………. 27
2-8-2- مارسيا……………………………………………………………………………………………………………. 31
2-8-3- نقد الگوي مارسيا و اريكسون……………………………………………………………………………. 37
2-8-4- لوينگر……………………………………………………………………………………………………………… 37
2-8-5- رويكرد فرآيند محوري برزونسكي…………………………………………………………………….. 40
2-8-6- استانلي هال……………………………………………………………………………………………………… 41
2-8-7- اتورانك…………………………………………………………………………………………………………… 41
2-8-8- اشپرانگر…………………………………………………………………………………………………………. 42
2-8-9- بلوز………………………………………………………………………………………………………………… 42
2-8-10- والون……………………………………………………………………………………………………………. 43
2-9- شكل گيري هويت…………………………………………………………………………………………………. 43
2-10- عوامل موثر در شكل گيري هويت………………………………………………………………………… 47
2-11- عواملي كه بر رشد هويت تاثير مي گذارند. …………………………………………………………… 48
2-12- پايگاههاي هويت…………………………………………………………………………………………………. 49
فهرست مطالب
عنوان صفحه
2-13- تعدد هويت‌ها …………………………………………………………………………………………………….. 50
2-14- شخصيت و تعلقات اجتماعي ……………………………………………………………………………….. 50
2-15- تحول هويت در سنين مختلف……………………………………………………………………………….. 51
2-16- بحران هويت………………………………………………………………………………………………………. 52
2-17- بحران هويت از ديدگاه اريكسون ………………………………………………………………………… 54
2-18- نظر روانشناسان كشور ما درباره تعريف بحران هويت………………………………………….. 56
2-19- اختلالات مربوط به هويت……………………………………………………………………………………. 57
2-20- جنس و هويت…………………………………………………………………………………………………….. 58
2-21- پژوهشهاي انجام شده مربوط به هويت در خارج از كشور…………………………………….. 60
2-22- پژوهشهاي انجام شده مربوط به هويت در داخل كشور…………………………………………. 61
– دلبستگي
2-1- مفهوم شناسي دلبستگي ……………………………………………………………………………………….. 62
2-2- مؤلفه هاي اصلي دلبستگي ……………………………………………………………………………………. 65
2-3- خواستگاه هاي نظري دلبستگي………………………………………………………………………………. 66
2-3-1- مباني روان پويشي نظريه دلبستگي ……………………………………………………………………. 66
2-3-2- نظريه يادگيري ………………………………………………………………………………………………… 67
2-3-3- نظريه تحول شناختي ……………………………………………………………………………………….. 68
2-3-4- نظريه كردار شناسي ……………………………………………………………………………………….. 69
2-3-5- نظريه دلبستگي بالبي ………………………………………………………………………………………… 70
فهرست مطالب
عنوان صفحه
2-4- نظريه دلبستگي تئوري بالبي ………………………………………………………………………………….. 71
2-5- سبك هاي دلبستگي از ديدگاه هاي مختلف………………………………………………………………. 76
2-6- انواع سبك هاي دلبستگي……………………………………………………………………………………….. 79
2-6-1- سبك دلبستگي ايمن…………………………………………………………………………………………… 79
2-6-2- سبك دلبستگي نا ايمن – اجتنابي………………………………………………………………………… 80
2-6-3- سبك دلبستگي نا ايمن – دوسوگرا……………………………………………………………………… 82
2-7- مراحل شكل گيري دلبستگي در نوزادان ………………………………………………………………… 83
2-8- تحول دلبستگي در نوجواني ………………………………………………………………………………….. 85
2-9- تداوم دلبستگي از كودكي تا نوجواني …………………………………………………………………….. 85
2-10- عوامل موثر بر ثبات دلبستگي از كودكي تا بزرگسالي ……………………………………………. 87
2-11- دلبستگي و سازمان شخصيت ……………………………………………………………………………… 88
2-12- دلبستگي و آسيب شناسي رواني در دوره نوجواني ……………………………………………….. 91
2-12-1- اختلال رفتارهاي ضد اجتماعي ……………………………………………………………………….. 91
2-12-2- اختلال بي اشتهايي رواني ……………………………………………………………………………….. 92
2-12-3- اختلال افسردگي…………………………………………………………………………………………….. 93
2-12-4- الگوهاي رفتار مرضي در دوره نوجواني …………………………………………………………. 93
2-12-5- اختلال گسستگي ……………………………………………………………………………………………. 94
2-13- پديده هاي دلبستگي و گسستگي ………………………………………………………………………….. 95
فهرست مطالب
عنوان صفحه
2-14- ارتباط دلبستگي، گسستگي و تاريخچه خشونت كودكي……………………………………………. 96
2-15- معيارهاي تشخيص دلبستگي 101
2-16- ارتباط هويت و دلبستگي 102
2-17- پژوهشهاي انجام شده مربوط به دلبستگي در خارج از كشور……………………………….. 102
2-18- پژوهشهاي انجام شده مربوط به دلبستگي در داخل كشور…………………………………… 104
2-19- پژوهشهاي انجام شده مربوط به ارتباط هويت و دلبستگي در خارج از كشور………… 105
فصل سوم
3-1- طرح پژوهش …………………………………………………………………………………………………….. 108
3-2- متغيرهاي پژوهش …………………………………………………………………………………………….. 108
3-3- تعريف و تعيين جامعه ………………………………………………………………………………………… 108
3-4- نمونه پژوهش …………………………………………………………………………………………………… 108
3-5- روش نمونه گيري ……………………………………………………………………………………………… 109
3-6- ابزار اندازه گيري ……………………………………………………………………………………………… 109
3-7- روش اجراي پژوهش………………………………………………………………………………………….. 114
3-8- روش آماري …………………………………………………………………………………………………….. 115
فصل چهارم
– تجزيه و تحليل داده‌ها …………………………………………………………………………………………… 117
– آمار توصيفي ………………………………………………………………………………………………………. 119
– تجزيه و تحليل داده‌ها در قالب فرضيه هاي پژوهش ………………………………………………… 119
فهرست مطالب
عنوان صفحه
فصل پنجم
– بحث و نتيجه گيري ………………………………………………………………………………………………. 125
– محدوديت هاي پژوهش………………………………………………………………………………………….. 128
– پيشنهادات……………………………………………………………………………………………………………. 128
– ضمايم و پيوستها
– منابع
فهرست جداول
عنوان صفحه
4-1- شاخصهاي توصيفي متغيرهاي سبك هاي دلبستگي و هويت فردي…………………………………………………………. 117
4-2- هيتسوگرام دلبستگي دو سو گرا…………………………………………………………………………… 117
4-3- هيتسوگرام دلبستگي نا ايمن/ اجتنابي …………………………………………………………………… 118
4-4- هيتسوگرام دلبستگي ايمن……………………………………………………………………………………. 118
4-5- هيتسوگرام هويت فردي………………………………………………………………………………………. 119
4-6- نتايج آزمون همبستگي پيرسون بين متغيرهاي دلبستگي ايمن و هويت فردي …………….. 120
4-6-1- رگريسون دلبستگي ايمن و هويت فردي……………………………………………………………. 120
4-7- نتايج آزمون همبستگي پيرسون بين متغيرهاي دلبستگي دو سو گرا و هويت فردي …… 121
4-7-1- رگريسون دلبستگي دو سو گرا و هويت فردي ………………………………………………….. 121
4-8- نتايج آزمون همبستگي پيرسون بين متغيرهاي دلبستگي اجتنابي و هويت فردي ………… 122
4-8-1- رگريسون دلبستگي اجتنابي و هويت فردي ……………………………………………………….. 122
4-9- ضريب همبستگي بين سبكهاي دلبستگي و هويت فردي ………………………………………… 123
منابع:
1- احدي، حسن وجمهري، فرهاد (1380). روان شناسي رشد: نوجواني، بزرگسالي (جواني، ميان سالي، پيري). تهران: پرديس.
2- اكبري، ابوالقاسم (1381). مشكلات نوجواني و جواني، تهران: ساوالان.
3- آقاجاني، مريم (1381). بررسي تاثير آموزش مهارتهاي زندگي بر سلامت روان و منبع كنترل نوجوانان. پايان نامه چاپ نشده كارشناسي ارشد، دانشگاه الزهرا
4- ادبي، راضيه (1379). بررسي رابطه پايگاه هويت و سلامت رواني در اوايل و اواسط نوجواني. پايان نامه كارشناسي ارشد؛ دانشگاه علوم بهزيستي و توان بخشي.
5- احدي، حسن و محسني، نيكچهر (1370)، روانشناسي رشد: مفاهيم بنيادي در روان شناسي نوجواني و جواني، تهران؛ نوبنياد.
پایان نامه بررسی رابطه سبکهای دلبستگی با هویت فردی در نوجوانان